Hologram hiểu theo nghĩa hẹp là một bức ảnh 2D phẳng nhưng có hiệu ứng nổi lên như một ảnh có chiều sâu (ảnh 3D ) nhờ sự bố trí các chi tiết sao cho chúng phản xạ ánh sáng một cách thích hợp.
Các loại tem chống giả hiện nay ở nước ta cũng áp dụng nguyên tắc của ảnh hologram: Khi nhìn tem này dưới các góc nhỉn khác nhau chúng hiện lên màu sắc hoặc chi tiết khác nhau.
Tem hologram chính là tem 7 màu.
Hologram hiểu theo nghĩa rộng là ảnh trình chiếu mà ta có thể quan sát được vật thể dưới bất kỳ góc nhìn nào như thể là có đang ở vật thể ấy ở đó mặc dù ta không thể sờ được. Trong một vài trường hợp người ta dịch gọn hologram là toàn ảnh.
Hologram là sản phẩm của kỹ thuật ghi hình 3D có tên tiếng Anh là Holography. Từ Holography có nguồn gốc trong tiếng Hy lạp: holos có nghĩa là toàn bộ hay toàn cục, graph có nghĩa là sự ghi lại
Hiểu một cách khác Holography là phương pháp tái tạo hình ảnh ba chiều (3D) của một vật thực qua một bản ghi phẳng hai chiều (2D). Nhìn bản ghi hai chiều bằng mắt thường ở một góc thích hợp và dưới ánh sáng thích hợp ta sẽ thấy hình ảnh ba chiều của một vật thực mà không hề có sự hiện diện của vật thực ở đó. Holography là kỹ thuật thu (ghi) hình của thế giới ba chiều lên môi trường hai chiều và môi trường hai chiều này có thể phát lại hình ảnh ba chiều của vật thực.
Tiến sỹ Dennis Gabor (ngưòi Anh gốc Hungari) đã phát minh ra kỹ thuật Holography năm 1947 tại Anh. Phát minh này đã gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đến rất nhiều mặt của cuộc sống xã hội. Chính vì vậy năm 1972 ông đã được trao giải Nobel về Vật lí.
Có bao nhiêu loại hologram
Có nhiều kỹ thuật ghi và phát hình khác nhau vì vậy có nhiều loại hologram:
- Hologram phản xạ ánh sáng trắng (white ligh reflection hologram), ảnh của vật có thể nhìn thấy dưới ánh sáng tự nhiên và ánh sáng từ đèn điện.
- Hologram truyền (transmission hologram): Thường nhìn dưới ánh sáng laser chiếu tới từ phía đối diện với mắt nhìn so với vị trí đặt hologram.
- Hologram đa kênh (mutiple channel hologram) : có thể thấy hai hay nhiều ảnh khi nhìn ở các góc độ khác nhau.
- Hologram thực (real image hologram) ...
Ứng dụng của hologram
Hologram được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: nghệ thuật, y học, khảo cổ, quang học, nhận dạng, bảo vệ chống làm giả cho(thẻ cá nhân, thẻ tín dụng, tem nhãn hàng hoá ...), công nghệ holovideo vừa ra đời gần đây là một bước đột phá của kỹ thuật holography.
Holoram phản xạ ánh sáng trắng đặc biệt được ứng dụng sản xuất tem nhãn chống hàng giả hàng nhái cũng như bảo mật cho các loại thẻ, giấy tờ quan trọng.
Để tạo ra hologram phản xạ ánh sáng trắng người ta sử dụng nguồn phát tia laser, tia này được tách thành hai chùm tia kết hợp:
- Một chùm gọi là chùm tham chiếu (reference beam) sau khi đi qua một thấu kính hay gương cầu thì hướng thẳng tới phim ghi hình.
- Chùm kia được gọi là chùm hướng vật (object beam) sau khi đi qua hệ thống quang học sẽ hướng tới vật cần ghi hình và phản xạ trở lại phim ghi hình .
Hai chùm tia này tạo ra một trường giao thoa trên phim đó chính là hologram. Khi quan sát hologram thì mắt chúng ta phải đặt trên đường đi của chùm hướng vật còn ánh sáng được rọi tới theo hướng chùm tham chiếu.
Ngoài công nghệ hologram để in 3D còn có các phương pháp in thông dụng hiên nay như in offset, ống đồng áp dụng trong in túi giấy, in áo thun, in menu tphcm, in túi nilon giá rẻ .v.v..
